Geef de Zaanse energietransitie een boost!

De eerste avond in de programmalijn Duurzaam en Innovatie is maandag 4 februari 2019 van start gegaan. Er waren ruim 40 mensen aanwezig om de aanwezige initiatieven op het gebied van duurzame energie verder vorm te geven.  Femke Nagel opende de avond met een korte uitleg over de programmalijnen van Platform aan de Zaan.  De programmalijn Duurzaam en Innovatie is gericht op het verduurzamen van de Zaanstreek.

Wat betreft de energietransitie loopt Zaanstad landelijk achter op de doelstellingen en in dit tempo is Zaanstad in 2014 nog verre van een klimaat-neutrale stad. Aanwezigen zijn ook overtuigd van de noodzaak om de transitie te versnellen. Een belangrijke vraag op deze avond was: “Hoe kunnen we energietransitie versnellen en op welke wijze krijgen we de rest van de Zaanstreek mee?”

Deze avond verwelkomen we de Gemeente Zaanstad en actieve ‘energieversnellers’ uit de Zaanstreek die hun verhaal met ons delen.  De Zaanse Energie Koöperatie, Zaanse Groene, Eco aan de Zaan, Nul op de meter (verduurzaming oude woning), SAENZ en Energiestrijd Knollendam.

Hoe kunnen we versnellen? Aan de slag dus in groepen met als thema’s Zichtbaar – Windenergie – Mobiliseren en Jongeren.

Lees hieronder het uitgebreide verslag van de avond.

Gemeente Zaanstad

Marina Schuit is werkzaam als specialist energie en klimaat bij de Gemeente Zaanstad en vertelt over concepten die de gemeente aanbiedt voor particulieren om makkelijk iets te kunnen doen aan de transitie. Zo stuurt de gemeente een brief naar alle inwoners van Zaanstad om mensen te ontzorgen bij de keuze van bijvoorbeeld isolatiematerialen. De gemeente vindt het belangrijk dat we minder energie gaan gebruiken en wil dat gedrag beïnvloeden door Zaankanters te infomeren over isoleren en energiezuinig worden. Verder licht Marina toe dat een warmtenet voor sommige gebieden het meest effectief lijkt te zijn. Meest kansrijk zijn de gebieden met een hoge woningdichtheid zoals wijken met flats en waar woningcorporaties eigenaar zijn. Voor een groot warmtenet moet nog veel uitgezocht worden. Een voordeel is wel dat er een deal is dat de prijs van het warmtenet niet mee gaat met de gasprijs.

Verder focust de gemeente op de zogenaamde “no regret”- maatregelen; dit zijn zaken die je nu al kan doen en waar je zeker geen spijt van krijgt omdat het (soms op termijn) je energiekosten omlaag brengt bijvoorbeeld. Marina geeft aan dat zij merkt dat burgers met name tegen de kosten aanhikken. Ze vraagt iedereen om met inspirerende ideeën te komen, zoals de duurzame huizenroute. Marina rondt af met het motto: “Massa maakt meer! We moeten het vooral nu ‘Echt Doen’!”

Dan begeleidt Martin de Ruiter zes pitches om te zien welke fantastische “energie” er al in de Zaanstreek aanwezig is:

Pitch 1 Zaanse Energie  Koöperatie

Thecla Graas van de Zaanse Energie Koöperatie (ZEK) is al lang actief en heeft al meerdere windmolens en zonnedaken in de Zaanstreek gerealiseerd. Uitbreiding van het aantal windmolens is lastig, maar er is er bijvoorbeeld wel al een kleine bij de Groote Weiver geplaatst. Afgelopen jaar opende ze weer een groot dak met zonnepanelen op de White Ranch in Assendelft. Daarvan kunnen mensen nu via Greenchoice hun energie afnemen. Iedereen kan lid worden van de ZEK en mee investeren in duurzame energie. Verder kun je via de ZEK ook een warmtescan van je huis laten maken. Meer informatie zie: http://www.zaanse-energie-kooperatie.nl/

De zaal werd gevraagd wie er allemaal zonnepanelen op hun dak hebben. En wat bleek: zeker 10 mensen staan op.

Pitch 2 Zaanse Groene

Jaap Dooves geeft een toelichting van het nieuwe Zaanse handelsplatform waardoor Zaanse bedrijven en bewoners elkaar vanaf 2019 van goedkope lokale duurzame energie kunnen voorzien.

Je kunt energie kopen van je buurman die zonnepanelen heeft of van je sportvereniging met een zonnepanelen dak. De opbrengsten van deze coöperatie worden vervolgens weer geïnvesteerd in duurzame energie projecten in de Zaanstreek. Jaap ziet als stip op de horizon dat Zaanstad volledig zelfvoorzienend zal zijn. Binnenkort komt het handelsplatform met een nieuwe naam. Wil je als bewoner of bedrijf lid worden van de coöperatie en energie leveren of afnemen, neem dan contact op via https://zaansegroene.nl/

Er werd aan de zaal gevraagd: wie heeft er thuis al 0 op de meter staan?  Het bleek dat 3 mensen deze stap al hadden genomen!

Pitch 3 Eco aan de Zaan

Eva Stache, Zaanstads meest duurzame architect, vertelt iets over een nieuw ecodorp dat hopelijk  binnen twee jaar staat op een schoolterrein in Wormerveer. Een groep bevlogen mensen werken al jaren aan de ontwikkeling van energieneutrale en zeer duurzame woningen. In de ontwikkeling van dit initiatief merkte Eva op dat de eisen veel verder gaan dan bijvoorbeeld bij een regulier project. Alles wordt meegenomen van waterretentie tot zonne-energie.En je kan je nog inschrijven als je interesse hebt in dit project.Voor meer informatie zie https://www.ecoaandezaan.nl

Pitch 4 Verduurzamen van een oude woning

Peter Goldstein laat zien hoe hij zijn jaren ’30 woning nul op de meter en gasloos heeft gemaakt. Met onder andere 12 zonnepanelen, isolatie, een zonneboiler en pellet kachel heeft hij dat met een relatief lage investering bereikt. Dat is voor iedereen haalbaar. Ook licht hij toe hoe belangrijk het is dat elke kachel een fijnstoffilter heeft. In totaal komt hij op een investering van 10.000 euro incl. subsidies die hij ontvangen heeft. Mensen die meer willen weten of eens willen komen kijken kunnen hem bereiken via peter@pgit.nl

Pitch 5 SAENZ

Dan geeft Tom Grootjen van SAENZ een pitch. Hij vertelt over de energiecoöperatie van voor en door bedrijven op het bedrijventerrein Molletjesveer-Noorderveld. Met een bedrijfsmatige aanpak weten zij draagvlak te creëren. Het is een coöperatie van bedrijven en bestaat uit leden die gezamenlijk inkopen. Op dit moment zijn als 15.000 zonnepanelen gerealiseerd op ca. 40 bedrijfsdaken. Deze zijn vanuit eigen verantwoordelijkheid en initiatief geplaatst! Waarom is het soms lastig? Je hebt een ambassadeur nodig op ieder bedrijventerrein;  belangrijke kopstukken op het terrein die een positie hebben. http://www.saenz.nu/

Pitch 6 Energiestrijd Knollendam

Het eerste deel van de avond wordt afgesloten met Pepik Henneman van Meneer de Leeuw. Hij laat  ter inspiratie zien hoe je op een ludieke wijze samen in beweging kunt komen. We zien een kort filmpje uit 2009 over een energiestrijd die hij heeft geïnitieerd tussen Oost- en West Knollendam. Als we op een ludieke manier met elkaar aan de slag gaan is het ook heel leuk om te verduurzamen! Zie meer op http://www.energiestrijd.nl/

De sprekers laten zien dat er dus al best veel goede initiatieven zijn in de Zaanstreek waar mensen zich bij kunnen aansluiten. Hiervan wordt dit jaar een mooie kaart gemaakt. Als we meer samenwerken kunnen we nog meer van deze goede energie op gang brengen. Femke stelt voor om  gebruik te maken van de aanwezige energie en denkkracht om te kijken hoe we de energietransitie kunnen versnellen. De zaal gaat aan de slag in verschillende groepen:

• Zichtbaar– hoe maken we de energietransitie zichtbaar tijdens WeMakeTheCity2019?
• Windenergie – hoe krijgen we windenergie weer terug in de Zaanstreek?
• Mobiliseren– hoe krijgen we meer bewoners enthousiast om energie te besparen en over te stappen naar duurzame energie?
• Jongeren– hoe betrekken we de Zaanse jongeren in deze transitie?

Na een half uur brainstormen levert iedere groep een goed idee dat centraal wordt gedeeld:

• Zo kunnen we een collegetour samen met aannemers en installateurs organiseren tijdens WeMakeTheCity.
• Voor windenergie zijn de aankomende provinciale verkiezingen cruciaal. Het is belangrijk dat we onze politieke partijen hun standpunt laten innemen over de noodzaak meer windenergie in de Zaanstreek te kunnen realiseren. Dit gaan we opnemen met het Zaans stadblad.
• Kennis is niet statisch maar constant in ontwikkeling en het is belangrijk goed te luisteren naar de omgeving. Hoor je dat mensen spelen met de gedachte om neutraal te gaan maar het nog niet zeker weten? Breng die mensen dan bijeen en vorm een groep (bijvoorbeeld een straat of vriendengroep). Die kunnen dan de strijd aangaan met andere teams, een soort CO2-afval of van-gas-los race. Het kan anderen mensen inspireren als deze groepen een jaar lang worden gevolgd in een spannende competitie waarin ze veel kennis opdoen en delen. Hier zou je dan ook experts bij betrekken. De winnaars krijgen bijvoorbeeld extra ondersteuning van de gemeente bij de realisatie.
• Een gemiddelde installateur installeert 20 CV ketels per maand. Maak gebruik van het moment dat corporaties gaan vervangen en leidt de installateurs op tot duurzame informateurs!
• Het zou goed zijn om met elkaar te werken aan een manier waarop we alle aanwezige kennis en ervaringen met elkaar kunnen delen. Zo kunnen we elkaar verder helpen in deze transitie. Dit zou kunnen in de vorm van een platform of iets dergelijks.
• Om jongeren mee te krijgen is het vooral van belang de jeugd zelf naar hun ideeën te vragen! Onder de 12 jaar heeft het onderwijs een grote rol. Zorg dat het onderwijs ervaringsgericht is. Voor de groep jongeren in het VO blijft onderwijs belangrijk maar kan worden gekeken hoe opdrachten op school ook naar milieu/klimaatactiviteiten voor het gebouw zelf gemaakt kunnen worden, het liefst ook met een relatie naar de buurt. Het is daarbij belangrijk dat we verantwoordelijkheid, eigenaarschap en ondernemerschap activeren. Laat jongeren ook mee  beslissen in organisaties, bedrijven en raden. En bij jongeren geldt; alles wat je doet, moet iets met een telefoon te maken hebben!

We sluiten af met de applausmeter om te bepalen waar we in mei mee verder gaan. De meeste energie lijkt er te zijn voor het idee om vooral ook samen met jongeren verder te gaan in mei. Iedereen wordt uitgedaagd de volgende keer minimaal een iemand extra mee te nemen en mee te werken aan het programma. Suggesties en input kan via info@platformaandezaan.nl

Het was een energieke avond en een goed begin van het programma Duurzaam en Innovatief.

De presentatie vind je hier 2019 Duurzaam en innovatief I feb 4 feb